Makat Çatlağı (Anal Fissür)
Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
Canlı Destek Hattı 08.00-00.00
Hızlı Randevu
Makat Çatlağı (Anal Fissür) Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
Makat çatlağı, tıbbi adıyla anal fissür, anüste meydana gelen küçük bir yırtıkla ortaya çıkan yaygın bir sağlık sorunudur. Çoğu kişi yaşadığı şikayetler nedeniyle bunu hemoroid (basur) ile karıştırır ve bu yüzden yanlış tedavi yöntemlerine yönelebilir. Ancak doğru bilgiye sahip olmak ve erken teşhis, tedavinin başarısını artırmak açısından oldukça önemlidir.
Bu yazıda, makat çatlağının nedenleri, belirtileri ve etkili tedavi yöntemlerine dair detaylı bilgiler sunacağız. Aynı zamanda doğru tedavi süreciyle bu sorunu nasıl hafifletebileceğinizi öğrenecek ve sorunun tekrarlamasını önlemek için almanız gereken önlemleri keşfedeceksiniz.
Bu yazıda, makat çatlağının nedenleri, belirtileri ve etkili tedavi yöntemlerine dair detaylı bilgiler sunacağız. Aynı zamanda doğru tedavi süreciyle bu sorunu nasıl hafifletebileceğinizi öğrenecek ve sorunun tekrarlamasını önlemek için almanız gereken önlemleri keşfedeceksiniz.
Makat Çatlağı Nedir?
Makat çatlağı, anüsü çevreleyen ince ve nemli mukozal tabakada oluşan küçük yırtıklardır. Sert veya kalın dışkı nedeniyle oluşan bu yırtık, özellikle kabızlık problemi yaşayan bireylerde sık görülür. Küçük bir çizik gibi görünse de verdiği acı oldukça şiddetli olabilir. Bu rahatsızlık, yetişkinlerden bebeklere kadar her yaş grubunda ortaya çıkabilir ve dışkılama sırasında cam parçası çıkarıyormuş hissi uyandırabilir.
Makat Çatlağının Belirtileri
Makat çatlağı yaşayan kişilerde aşağıdaki belirtiler sıkça görülür:
- Dışkılama sırasında cam parçası hissi
- Makatta ağrı ve şişlik
- Dışkılama sonrası kanama veya iç çamaşırında lekelenme
- Dışkılama güçlüğü ve kabızlık
- Yırtık bölgesinde kaşıntı ve tahriş
Bu belirtiler birçok farklı makat rahatsızlığıyla benzerlik gösterebilir. Hemoroid, makat apsesi, siğil ya da makat kanseri gibi hastalıklarla karıştırılabileceği için, şikayetlerin devam etmesi durumunda mutlaka bir uzmana başvurmak gerekir.
Makat Çatlağının Nedenleri
En Yaygın Sebepler
- Kabızlık: Kronik veya ara sıra yaşanan kabızlık, makat çatlağının en önemli sebeplerinden biridir. Kabızlıkla birlikte aşırı ıkınma, anüs çevresinde yırtılmaya neden olabilir.
- İshal: Sürekli ishal problemi yaşayanlarda, sık ve basınçlı dışkılama nedeniyle anal bölge tahriş olabilir ve fissüre yol açabilir.
Nadir Görülen Sebepler
- Normal doğum: Doğum sırasında yapılan yoğun ıkınma hareketleri, makat çatlağına neden olabilir.
- Ters ilişki: Kayganlaştırıcı kullanılmadan zorlanan cinsel ilişki anal yırtılma riskini artırır.
- Yabancı cisim sokulması: Anüse yabancı cisimlerin sokulması çatlak oluşumuna yol açabilir.
- Aşırı acı tüketimi: Alışık olunmayan fazla baharat tüketimi, dışkılamada tahrişe ve yırtılmaya neden olabilir.
Makat Çatlağının Tedavi Yöntemleri
Makat çatlağı tedavisi; ilaçla, ameliyatsız ve ameliyatlı tedavi olarak üçe ayrılır. Erken teşhis durumunda ilaç tedavisi çoğunlukla yeterli olurken, ilerlemiş vakalarda farklı yöntemlere başvurulabilir.
İlaç ve Kremle Tedavi
Akut dönemde (ilk 1-2 hafta), uygun ilaç kullanımı ve kabızlık önlenirse hastaların %50’sinden fazlasında tam iyileşme sağlanabilir. Ancak 2 haftadan sonra durum kronikleşebilir ve bu durumda ilaç tedavisinin başarı oranı %10-20’ye kadar düşer. Kullanılan ilaçlar şunlardır:
- Rectoderm Krem: Kas kasılmalarını gevşetir, ancak tansiyon düşüklüğü ve baş ağrısı gibi yan etkiler görülebilir.
- Anrecta Krem: Rectoderm ile aynı içerik ve etkiye sahiptir.
- Anestol Merhem: Sadece uyuşturucu etki sağlar, tek başına kullanılması önerilmez.
- Anuflex Merhem: Hem kas gevşetici hem de uyuşturucu etkiye sahiptir. Kullanımı kolaydır ve tedavi başarısını artırır.
Kullanım Şekli:
- Tuvalet öncesi ılık su dolu bir leğende 3-4 dakika oturma banyosu yapılır.
- Anüs içine küçük bir parça Anuflex sürülür ve 3-4 dakika beklenir.
- Dışkılama sonrası tekrar oturma banyosu yapılır ve merhem yeniden uygulanır.
Bu süreç 10-15 gün boyunca uygulanır. Şikayetler geçmezse farklı tedavi yöntemlerine geçilmelidir.
Ameliyatsız Tedavi: Botulinum Enjeksiyonu
Ameliyatsız tedavi yöntemleri arasında en etkili olanı botulinum enjeksiyonudur. Bu yöntemle kasların gevşetilmesi sağlanır ve hastaların %95’inde tam iyileşme görülür. Uygulama kısa sürede tamamlanır ve hasta günlük yaşamına hemen dönebilir.
Ameliyatla Tedavi: LIS Yöntemi
Lateral Internal Sfinkterotomi (LIS) yöntemi, ameliyatla tedavi edilen en etkili yöntemlerden biridir. Bu yöntemde, kasın bir kısmı kesilerek gevşetilir. Ancak %3 oranında gaz veya dışkı kaçırma riski olduğundan sık tercih edilmez.
Ne Zaman Doktora Gitmelisiniz?
Dışkılama sırasında veya sonrasında ağrı yaşıyor ve dışkıda ya da tuvalet kağıdında kan görüyorsanız, makat çatlağı problemiyle karşı karşıya olabilirsiniz. Bu durumda vakit kaybetmeden proktoloji alanında uzman bir genel cerrahi doktoruna başvurmanız önerilir. Tedavinin başarısı için erken teşhis büyük önem taşır.
Makat Çatlağı için Hangi Bölüme Gidilir?
Makat hastalıkları konusunda deneyimli bir genel cerrahi uzmanına muayene olmanız gerekmektedir. Idea Klinik gibi proktoloji alanında uzmanlaşmış klinikler bu konuda doğru adres olacaktır.
Sıkça Sorulan Sorular (FAQs)
Makat çatlağı neden oluşur?
Makat çatlağı genellikle kabızlık veya ishal nedeniyle oluşur. Nadiren doğum, ters ilişki veya yabancı cisimlerin anüse sokulması da bu duruma yol açabilir.
Makat çatlağı ilaçla tedavi edilebilir mi?
Evet, erken evrede uygun ilaç kullanımı ile tam iyileşme sağlanabilir. Ancak kronikleşmiş vakalarda ilaç tedavisinin başarı oranı düşebilir.
Botulinum enjeksiyonunun yan etkileri var mı?
Hayır, botulinum enjeksiyonunun ciddi bir yan etkisi görülmez. Uygulama kısa sürede tamamlanır ve hasta hemen normal hayatına dönebilir.
Ameliyatsız tedavi ne kadar sürer?
Botulinum enjeksiyonu sadece 1-2 dakika içinde tamamlanır ve hastalar hemen günlük rutinlerine dönebilirler.
Ameliyatla tedavi edilen hastalarda komplikasyon riski var mı?
LIS ameliyatında %3 oranında gaz veya dışkı kaçırma riski bulunur. Bu nedenle ameliyat genellikle son çare olarak uygulanır.
Makat çatlağı olanlar ne yememeli?
Kabızlık yapıcı gıdalardan ve aşırı baharatlı yiyeceklerden kaçınmak önerilir.
Hangi durumlarda doktora başvurulmalı?
Dışkılama sırasında kanama, ağrı veya uzun süreli kabızlık durumunda bir uzmana danışmak gerekir.
Bebeklerde makat çatlağı nasıl anlaşılır?
Bebeklerde dışkılama sırasında ağlama ve anüs çevresinde kanama belirtileri makat çatlağını işaret edebilir.
Makat çatlağı tekrarlar mı?
Tedavi sonrası kabızlık veya ishal gibi tetikleyici faktörler önlenmezse makat çatlağı tekrarlayabilir.
Hangi doktorlar makat çatlağı tedavi eder?
Proktoloji alanında uzmanlaşmış genel cerrahlar makat çatlağı tedavisinde en doğru tercihtir.
Başlık
Alt Başlık
Makat Çatlağı (Anal Fissür) tedavisi sabır ve düzenli bakım gerektiren bir süreçtir. Modern tıbbi yöntemler, virüsün etkilerini ortadan kaldırmada oldukça etkilidir. Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Canan Erdem, tecrübesiyle en uygun tedavi yöntemini sunarak hastaların sağlığına kavuşmalarına yardımcı olur. Tedavi sonrasında düzenli kontrol ve bakım, siğillerin tekrarlamasını önlemek için büyük önem taşır.
